Giai đoạn 2019 - 2024, tình hình kinh tế xã hội của huyện Cẩm Mỹ gặp không ít khó khăn, thách thức do thời tiết, dịch bệnh, suy thoái kinh tế toàn cầu...; tuy nhiên được sự quan tâm sâu sát của Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc kịp thời của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở; tinh thần nỗ lực quyết tâm vượt khó của đồng bào các dân tộc thiểu số trên tất cả các lĩnh vực đời sống, nên tình hình kinh tế - xã hội vẫn giữ được mức tăng trưởng ổn định; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn huyện nói chung và trong vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng được giữ vững.
Tình hình sản xuất nông nghiệp vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống ngày càng phát triển, diện tích và sản lượng các loại cây trồng đều tăng, có bước chuyển đổi đáng kể về cơ cấu cây trồng, vật nuôi, gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, từng bước tạo ra sản phẩm nông sản có giá trị kinh tế cao. Những năm qua, huyện Cẩm Mỹ đã phát triển 07 vùng sản xuất chuyên canh cây trồng; xây dựng được 04 mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ; đồng thời đã quy hoạch trên 5.100 ha phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao tại 03 xã. Bên cạnh đó, huyện cũng xây dựng 31 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; có hơn 370 ha cây trồng được cấp giấy chứng nhận VietGAP; có 19 sản phẩm đạt chứng nhận sản phẩm OCOP và gần 580 hộ với diện tích gần 840 ha được cấp mã số vùng trồng. Trong sản xuất nông nghiệp đã xuất hiện một số gương điển hình biết áp dụng khoa học kỹ thuật vào trong nuôi trồng, sản xuất, tiêu biểu như hộ ông Đỗ Lương Ý - nông dân người Hoa ở ấp Cam Tiên, xã Nhân Nghĩa. Ông Ý canh tác 6 ha sầu riêng, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp với mô hình “hệ thống tưới và phun từ đọt sầu riêng”, thu nhập đạt 9 tỷ đồng/năm, sản phẩm sầu riêng đạt tiêu chuẩn VietGAP. Ông cũng là một trong những hội viên nông dân đầu tiên được cấp mã vùng trồng đáp ứng xuất khẩu sang Trung Quốc.
Thời gian qua, đời sống văn hóa, tinh thần của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện Cẩm Mỹ từng bước được cải thiện và nâng cao. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” được triển khai sâu rộng; phong trào thể dục thể thao trong đồng bào được đẩy mạnh và phát triển, thành tích thi đấu các môn thể thao dân tộc ngày càng có sự tiến bộ và nâng cao, đóng góp tích cực vào thành tích thể thao chung của huyện và tỉnh trong những năm qua. Công tác phát thanh tuyên truyền ngày càng hoàn thiện và phát triển, đã thực hiện tốt vai trò chuyển tải các chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước đến với đồng bào. Tính đến nay, trên địa bàn huyện có 69/74 khu, ấp có Nhà văn hóa – Khu thể thao, đạt tỷ lệ 93,24%, 05 ấp còn lại do nằm tại vị trí trung tâm của xã, nên sử dụng chung thiết chế văn hóa. Về cơ bản các nhà văn hoá ấp, khu phố đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hoá tinh thần của đồng bào dân tộc tại địa phương. Tỷ lệ hộ đồng bào được xem truyền hình đạt 100%; tỷ lệ hộ đồng bào được nghe hệ thống truyền thanh đạt 100%.
Không những thế, công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số được quan tâm và có những bước phát triển vượt bậc. Các loại hình văn hoá như lễ hội, nhạc cụ dân gian của các dân tộc được giữ gìn, bảo tồn và phát huy. Tiêu biểu như Lễ Tả Tài Phán của cộng đồng người Hoa ở xã Bảo Bình, Xuân Bảo; Lễ hội lúa mới của đồng bào Chơro ở xã Xuân Mỹ, Lâm San; Tết Cholchnamthmay của đồng bào Khmer. Đồng bào dân tộc thiểu số dưới sự hướng dẫn của chính quyền đã tự tổ chức lễ hội truyền thống, tạo nên những sân chơi văn hoá lành mạnh, bổ ích, thiết thực trong cộng đồng các dân tộc thiểu số.
Lễ hội lúa mới của đồng bào dân tộc Chơ ro huyện Cẩm Mỹ
Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh" trên địa bàn có tác động to lớn và tích cực đến đời sống xã hội, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã biết áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật; kiến thức về phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo; xây dựng nếp sống văn hoá mới, giữ gìn bản sắc dân tộc, xoá bỏ các tập tục lạc hậu. Đến nay, 100% hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, kết quả bình xét hàng năm có trên 98% hộ đạt gia đình văn hóa.
Bên cạnh đó, công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số ngày càng được quan tâm. Thời gian qua, huyện đã hỗ trợ hơn 4.700 thẻ bảo hiểm y tế cho các hộ nghèo, hộ mới thoát nghèo và hộ cận nghèo với số tiền hơn 4,6 tỷ đồng. Công tác giáo dục - đào tạo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều chuyển biến tích cực. Chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em đồng bào tại các cơ sở giáo dục mầm non được nâng lên. Công tác phổ cập giáo dục cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông được duy trì ở các trường có con em đồng bào dân tộc thiểu số theo học. Tỷ lệ trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số trong độ tuổi đến trường đạt 100%. Tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số tốt nghiệp và số học sinh khá giỏi tăng qua các năm. Công tác đào tạo nghề được quan tâm thực hiện, giai đoạn 2019 – 2024, huyện đã tổ chức đã đào tạo nghề cho trên 7.900 lao động, giới thiệu việc làm cho hơn 8.800 lượt lao động người dân tộc thiểu số. Thực hiện Nghị định của Chính phủ về hỗ trợ chi phí học tập đối với trẻ em, học sinh thuộc dân tộc thiểu số ít người, từ năm 2019 đến nay huyện đã hỗ trợ cho 14 em với số tiền trên 74 triệu đồng.
Cơ sở hạ tầng nông thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là giao thông, thuỷ lợi, cấp điện, cấp nước, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa cộng đồng…được đầu tư khang trang. Đến nay đã có 100% xã có đường nhựa, đường bê tông đến các ấp và đường liên ấp; hệ thống thuỷ lợi đảm bảo nước tưới cho diện tích lúa đông xuân, hè thu, cây hoa màu và cây công nghiệp; 100% trường, lớp học được xây dựng kiên cố.
Thực hiện chính sách giảm nghèo, giúp đồng bào dân tộc thiểu số vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống. Những năm qua, bằng nhiều chương trình tín dụng ưu đãi, toàn huyện đã có trên 700 hộ đồng bào được xét vay vốn với tổng số tiền gần 22,7 tỷ đồng. Từ năm 2019 đến năm 2024, huyện thực hiện 4 dự án nuôi dê sinh sản với thành viên là các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, trong đó có 27 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tham gia các dự án với số tiền được hỗ trợ trên 318 triệu đồng và 76 con dê giống. Cũng trong thời gian qua, đã có gần 250 hộ nghèo dân tộc thiểu số được hỗ trợ từ chính sách hỗ trợ tiền điện sinh hoạt cho hộ nghèo, với số tiền gần 152 triệu đồng. Ngoài ra, còn có 470 hộ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện được hỗ trợ thiết bị lọc nước nhỏ lẻ. Kết quả năm 2019, toàn huyện có 61 hộ dân tộc thiểu số nghèo, 251 hộ dân tộc cận nghèo đến nay giảm xuống còn 38 hộ nghèo, 130 hộ cận nghèo.
Huyện Cẩm Mỹ giao vốn và bàn giao con giống thuộc dự án nhân rộng mô hình giảm nghèo hỗ trợ phát triển sản xuất tại cộng đồng xã Xuân Bảo
Công tác xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vùng đồng bào dân tộc thiểu số luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền quan tâm củng cố, xây dựng ngày càng hoàn thiện và hoạt động có hiệu quả, góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã hội và bảo đảm an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đã có 207 người dân tộc thiểu số được đứng vào hàng ngũ của Đảng; 48 thành viên Ủy ban MTTQVN các cấp là người dân tộc thiểu số, chiếm 8,47%; 17 đại biểu HĐND, 10 công chức, 59 viên chức là người dân tộc thiểu số; đã thu hút được 5.000 người dân tộc thiểu số tham gia các đoàn thể, chiếm 9,35%.
Công tác đảm bảo Quốc phòng - An ninh trong vùng dân tộc thiểu số được các cơ quan, ban, ngành, cơ sở trên địa bàn huyện quan tâm, chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm và tệ nạn xã hội. Song song đó, huyện chú trọng nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số thông qua các đợt tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đồng thời định hướng, giúp đồng bào duy trì, giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, kết hợp hài hoà giữa luật tục và luật pháp, giữa truyền thống và hiện đại, thực hiện tốt các hoạt động tự quản tại địa phương, xây dựng quy ước trong cộng đồng dân cư.
Qua 5 năm triển khai thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc từ Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số huyện lần thứ III năm 2019 đến nay, cấp uỷ Đảng, chính quyền, MTTQ, các ban ngành đoàn thể từ huyện đến cơ sở đã nhận thức đúng đắn về công tác dân tộc, từ đó đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để thực hiện việc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số. Đã ưu tiên, kết hợp nhiều nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế nông thôn, hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ vốn, kỹ thuật, giống cây trồng, vật nuôi cho đồng bào dân tộc để tổ chức sản xuất, ổn định cuộc sống. Đời sống kinh tế của đồng bào dân tộc thiểu số từng bước được ổn định và phát triển. Các lễ hội văn hóa truyền thống, tín ngưỡng dân gian được bà con chú trọng và quan tâm phục hồi, tổ chức hàng năm. Công tác chăm sóc sức khỏe cho đồng bào dân tộc được bảo đảm. Tình đoàn kết, quyền bình đẳng giữa các dân tộc được tiếp tục củng cố và phát triển, an ninh trật tự ở vùng dân tộc được ổn định, đồng bào các dân tộc thiểu số luôn an tâm, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý và điều hành của chính quyền các cấp.
LÂM NGÂN