Trong những năm gần đây, các hoạt động giao lưu hát Then, hát Sli của đồng bào dân tộc Tày và Nùng đã trở thành điểm sáng trong đời sống văn hóa cộng đồng tại nhiều địa phương trong huyện. Đây không chỉ là dịp để các nghệ nhân, nghệ sĩ thể hiện tài năng, mà còn là cơ hội để bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc. Hát then, đàn tính và hát sli là những loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc Tày và Nùng, không chỉ mang đậm bản sắc văn hóa mà còn là cầu nối tình cảm giữa các thế hệ. Để gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa này, việc tổ chức giao lưu giữa các nghệ nhân và cộng đồng là rất cần thiết. Giao lưu hát then, đàn tính và hát sli nhằm mục đích bảo tồn văn hóa, giúp các thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về giá trị văn hóa của dân tộc mình thông qua các tiết mục nghệ thuật truyền thống. Đồng thời, tăng cường tình đoàn kết, tạo cơ hội cho các đồng bào dân tộc Tày và Nùng gặp gỡ, giao lưu, học hỏi lẫn nhau, từ đó thắt chặt mối quan hệ cộng đồng
Tại chương trình giao lưu hát Then, Sli, huyện Cẩm Mỹ do Phòng Văn hóa Khoa học và thông tin cùng với Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao huyện tổ chức vào mùng 10 tháng giêng, đầu Xuân Ất Tỵ 2025 đã quy tụ thu hút sự tham gia đông đảo của các nghệ nhân và người dân địa phương, sự tham gia của các nghệ nhân, nghệ sĩ đến từ các xã trong huyện và đặc biệt có sự tham gia giao lưu của một số Đội đến từ Bình Thuận, Bình Phước...vv. Sự kiện này không chỉ tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO ghi danh, mà còn là dịp để các dân tộc ở địa phương giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm trong công tác bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống. Chương trình giao lưu không chỉ mang đến những tiết mục biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, mà còn tạo nên không gian giao lưu, học hỏi giữa các thế hệ, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tày, Nùng.
Trong buổi giao lưu, các đội đã thể hiện khoảng 40 tiết mục với nhiều thể loại biểu diễn nghệ thuật. Các nghệ nhân sẽ trình diễn những bài hát then, đàn tính và hát sli đặc sắc. Mỗi tiết mục không chỉ là sự thể hiện tài năng mà còn mang theo những câu chuyện, phong tục tập quán của dân tộc. Đồng thời chia sẻ kinh nghiệm sẽ chia sẻ về cách thức biểu diễn, ý nghĩa của từng bài hát, điệu múa, nhằm giúp các bạn trẻ hiểu rõ hơn về nghệ thuật của dân tộc mình. Các bạn trẻ sẽ có cơ hội thực hành hát then, đàn tính và hát sli dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân, tạo điều kiện cho họ trải nghiệm và tiếp cận gần hơn với văn hóa dân tộc.
Tổ chức giao lưu hát then, đàn tính và hát sli không chỉ là dịp để tôn vinh văn hóa dân tộc Tày và Nùng mà còn là cơ hội để mọi người cùng nhau giao lưu, học hỏi và chia sẻ những giá trị văn hóa quý báu. Hy vọng rằng qua các hoạt động này, các thế hệ trẻ sẽ tiếp tục gìn giữ và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình.
Những hoạt động giao lưu hát Then, hát Sli không chỉ góp phần làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng, mà còn khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi người dân. Đây chính là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại, góp phần xây dựng một xã hội phát triển bền vững trên nền tảng văn hóa dân tộc. Hát then đàn tính và hát sli là những nét văn hóa đặc sắc, mang đậm hồn cốt của đồng bào dân tộc Tày và Nùng. Tiếng hát then đàn tính và hát sli vang lên như một bản hòa ca bất tận của đất trời. Đó không chỉ là âm nhạc, mà còn là hơi thở, là tâm hồn của đồng bào dân tộc. Phong trào giao lưu hát then đàn tính và hát sli đã và đang thổi bùng ngọn lửa văn hóa, làm sống dậy những giá trị tinh thần quý báu trong cộng đồng người Tày, người Nùng.
Hát then đàn tính của người Tày là một nghi thức tâm linh kỳ diệu, nơi con người gửi gắm lời cầu khấn đến thần linh, đất trời. Tiếng đàn tính réo rắt, khi dìu dặt như gió thoảng, lúc sôi nổi như thác đổ, hòa quyện cùng lời hát then mượt mà, kể về những câu chuyện huyền thoại, về cuộc sống lao động, tình yêu đôi lứa và khát vọng bình an. Trong khi đó, hát sli của người Nùng lại mang một sắc thái khác, gần gũi và mộc mạc như chính cuộc sống thường nhật. Sli là những vần thơ, những câu hát giao duyên, là lời tỏ tình e ấp của trai gái, là lời chúc phúc trong ngày cưới, hay đơn giản chỉ là những câu chuyện đời thường được kể qua giai điệu. Vào những phiên chợ vùng cao, dưới ánh trăng rằm hay bên ánh lửa bập bùng, tiếng sli vang lên, khi thì rộn ràng như tiếng cười, lúc lại sâu lắng như nỗi nhớ quê. Sli không chỉ là nghệ thuật, mà còn là cách người Nùng gửi gắm tâm tư, tình cảm, giữ gìn bản sắc giữa dòng chảy thời đại.
Đội tham gia giao lưu Ấp 10, xã Sông Ray, huyện Cẩm Mỹ
Phong trào giao lưu hát then đàn tính và hát sli đã trở thành cầu nối tuyệt vời giữa hai dân tộc Tày và Nùng, tạo nên một không gian văn hóa đa sắc màu. Những Đội giao lưu trên sân khấu đã thu hút hàng trăm nghệ nhân, từ những cụ già tóc bạc đến những cô gái, chàng trai trẻ tuổi. Họ mang theo niềm tự hào dân tộc, dùng tiếng hát để kể chuyện quê hương, để sẻ chia niềm vui, nỗi buồn. Những giai điệu then sâu lắng hòa cùng lời sli ngọt ngào tạo nên một bức tranh âm nhạc sống động, khiến người nghe không khỏi rung động. Điều đặc biệt của phong trào này là tinh thần đoàn kết và học hỏi lẫn nhau. Người Tày say mê lắng nghe những câu sli mượt mà của người Nùng, còn người Nùng lại trầm trồ trước sự điêu luyện của tiếng đàn tính trong các bài then cổ. Các câu lạc bộ cùng sum về giao lưu, không chỉ giúp thế hệ trẻ tiếp cận di sản văn hóa mà còn khơi dậy trong họ tình yêu quê hương, ý thức gìn giữ bản sắc. Những nghệ nhân lão làng trở thành “ngọn đuốc truyền lửa”, kiên nhẫn dạy từng nốt nhạc, từng lời ca, để những giai điệu ấy không bao giờ bị lãng quên.
Phong trào giao lưu không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn mà còn góp phần làm giàu thêm đời sống văn hóa cộng đồng. Những giai điệu ấy không chỉ là niềm tự hào của người Tày, người Nùng mà còn trở thành biểu tượng của sự đa dạng, phong phú trong văn hóa Việt Nam. Hát then đàn tính và hát sli, dù mang những nét đặc trưng riêng, nhưng khi hòa quyện trong không gian giao lưu, chúng như những nhánh sông cùng đổ về một biển lớn – biển của tình đoàn kết, của bản sắc văn hóa bất diệt. Phong trào giao lưu ấy không chỉ là cách để bảo tồn di sản, mà còn là lời nhắc nhở rằng, dù thời gian có trôi qua, dù cuộc sống có đổi thay, thì hồn cốt dân tộc vẫn mãi trường tồn, như ngọn núi vững chãi, như dòng sông bất tận chảy qua những bản làng Tày, Nùng. Đồng thời buổi giao lưu đầy ấn tượng cũng đã khắc họa vẻ đẹp của hai loại hình nghệ thuật và ý nghĩa của phong trào giao lưu, đồng thời truyền tải cảm xúc tự hào về văn hóa dân tộc.
Một số tiết mục tham gia biểu diễn của các Đội