Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm xác định rõ vai trò của tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong ý thức và đời sống xã hội; tích cực quan tâm, giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên và toàn xã hội; đồng thời góp phần ngăn ngừa, phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong cán bộ, đảng viên.
Hiện nay, đất nước ta đang chuyển biến mạnh mẽ sang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Dưới tác động của cách mạng khoa học - công nghệ, toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế; sự tác động của thể chế kinh tế thị trường, quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã có những biến đổi theo hướng tích cực đến các giá trị xã hội nói chung và giá trị đạo đức nói riêng. Qua hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, tình hình đạo đức trong Đảng ta tiếp tục chuyển đổi theo hướng kế thừa và phát huy các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa đạo đức của nhân loại, từng bước hình thành các giá trị và chuẩn mực đạo đức mới gắn liền với yêu cầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, do tác động mạnh mẽ của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế … đã tạo nên nhiều thách thức mới trong lĩnh vực đạo đức, lối sống trong Đảng có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, trở thành nguy cơ lớn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội.
Biểu hiện suy thoái về đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên là suy thoái đạo đức trong quan hệ xã hội, như sao nhãng trong công việc, thiếu sự gắn bó hoà đồng trong quan hệ đồng chí, quan hệ gia đình và xã hội, buông thả về lối sống, tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, vô cảm...Biểu hiện của sự xuống cấp về đạo đức, ảnh hưởng đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên và suy giảm uy tín trong tập thể, trong quần chúng, bị dư luận phê phán; vi phạm các quy định trong sinh hoạt đảng, trong chấp hành kỷ luật lao động, chia rẽ đoàn kết nội bộ, không trung thực trong công tác.
Một bộ phận cán bộ, đảng viên chỉ chạy theo lợi ích cá nhân, dẫn đến suy thoái về đạo đức, lối sống, làm tổn hại đến uy tín của Đảng và Nhà nước, gây ảnh hưởng tới vai trò, ý nghĩa to lớn của việc nêu gương của cán bộ, đảng viên trước nhân dân. Cho nên, việc tiếp tăng cường giáo dục, rèn luyện về đạo đức cho cán bộ, đảng viên trong tình hình mới trở thành một trong những nhiệm vụ cấp thiết của tổ chức cơ sở đảng và từng cán bộ, đảng viên.
Nói về thực trạng về đạo đức trong Đảng hiện nay, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) đã chỉ rõ: Công tác xây dựng Đảng còn không ít hạn chế, yếu kém, thậm chí có những yếu kém, khuyết điểm kéo dài…; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, tham nhũng lãng phí, tùy tiện vô nguyên tắc.
Đến Đại hội XII của Đảng quyết định bổ sung vấn đề “đạo đức”, cùng với ba phương diện về chính trị, về tư tưởng, về tổ chức, hợp thành mục tiêu bao trùm toàn bộ công tác xây dựng Đảng: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”. Do vậy, xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng cái nền gốc tinh thần vững chắc của Đảng và sức mạnh nội sinh của cách mạng, bảo đảm cho toàn bộ hoạt động lãnh đạo của Đảng ngang tầm mục tiêu chính trị của dân tộc, của đất nước, dưới ngọn cờ của Đảng, thực hiện “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Trong tình hình hiện nay, phương hướng giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên của Đảng được thể hiện thông qua các nội dung sau:
- Kế thừa và phát triển các giá trị đạo đức truyền thống, tiếp thu các giá trị mới, phù hợp với yêu cầu thực tiễn, làm phong phú, lành mạnh đời sống tinh thần, đạo đức của xã hội: Các chuẩn mực và giá trị đạo đức truyền thống có vai trò làm nền tảng, được kế thừa và phát triển thông qua hoạt động truyền thụ và lĩnh hội của thế hệ này cho thế hệ khác. Đồng thời, tiếp thu có chọn lọc các chuẩn mực và giá trị đạo đức của các dân tộc trên thế giới là yêu cầu của quá trình phát triển các giá trị đạo đức.
- Nội dung cơ bản của giáo dục đạo đức cho cán bộ, đảng viên là về chủ nghĩa Mác - Lênnin, tư tưởng Hồ Chí Minh: Đây là một nội dung quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
- Xây dựng đạo đức mới cho cán bộ, đảng viên phải gắn với việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh: Cán bộ, đảng viên của Đảng phải gương mẫu tham gia xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh ở cơ sở, qua đó lãnh đạo, quản lý khắc phục những biểu hiện không bình thường về quan hệ đạo đức nơi công tác, nơi cư trú, góp phần xây dựng đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, đặc biệt là xây dựng môi trường văn hóa trong chính trị và trong kinh tế.
- Kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây làm chính: Các tổ chức đảng, các cấp quản lý cán bộ, đảng viên phải quan tâm xây dựng những quan hệ xã hội, đạo đức lành mạnh, các giá trị và chuẩn mực đạo đức đúng đắn, gắn với việc đấu tranh, phê phán tư tưởng và hành vi đạo đức trái với truyền thống đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc. Trong việc đánh giá cán bộ, đảng viên phải thấy cả hai mặt ưu điểm, thành tích và khuyết điểm, thiếu sót; phải công tâm và tin vào khả năng sửa chữa khuyết điểm của cán bộ, đảng viên.
Trong những năm tới, tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên sẽ chịu nhiều tác động với nhiều nhân tố phức tạp, diễn biến theo các khuynh hướng thuận, nghịch khác nhau. Vì vậy, cần phải đẩy mạnh ngăn ngừa và phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong cán bộ, đảng viên nhằm góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, lối sống; xây dựng đội ngũ đảng viên có đủ phẩm chất, năng lực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị đã đề ra.
Để tiếp tục thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức, lối sống theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện trong thời gian tới đạt hiệu quả, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, thiết nghĩ cần thực hiện tốt tốt các giải pháp chủ yếu sau:
Một là, phát huy hơn nữa vai trò của cấp ủy Đảng các cấp trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, gắn với nâng cao ý thức tự giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.
Trong tình hình hiện nay, quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện đạo đức cách mạng của mỗi cán bộ, đảng viên theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, phải luôn gắn với việc tự sửa chữa khuyết điểm của mình, giống như thói quen “rửa mặt hàng ngày”. Vì vậy, mỗi cấp ủy đảng hàng năm phải có kế hoạch bồi dưỡng, phương pháp giáo dục, rèn luyện đối với cán bộ, đảng viên. Nội dung giáo dục đạo đức là nhằm nâng cao chất lượng học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, có niềm tin về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, xây dựng thế giới quan khoa học cho đội ngũ cán bộ, đảng viên nhận thức đúng, thực tiễn phải làm đúng, qua đó tạo niềm tin cho quần chúng nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước.
Hai là, thực hiện tốt văn hóa trong Đảng của Đảng bộ huyện.
Ngày 30/11/2017, Ban Thường vụ Huyện ủy đã ban hành Quyết định số 06-QĐ/HU về thực hiện văn hóa trong Đảng của Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ. Mục tiêu của xây dựng văn hóa trong Đảng là xây dựng văn hóa trong mỗi đảng viên, xây dựng mối quan hệ đồng chí trong cùng tổ chức đảng. Mỗi đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy phải là một tấm gương thực hành văn hóa, luôn nêu cao tính tiền phong trong rèn luyện lối sống lành mạnh, thực hành tiết kiệm, chủ động, sáng tạo trong công tác, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Mỗi đảng viên phải có trách nhiệm xây dựng mối quan hệ đồng chí, đồng nghiệp yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Một tổ chức đảng có văn hóa không thể tồn tại những đảng viên có biểu hiện bè phái, cơ hội, chạy theo lợi ích cá nhân. Vì vậy, phải chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng từ mỗi cán bộ, đảng viên.
Ba là, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình.
Tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là vũ khí sắc bén, là động lực bên trong giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, không ngừng vươn lên hoàn thiện về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Đây cũng là một biện pháp hữu hiệu của phương pháp “nêu gương” được Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn vận dụng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình.
Việc thực hành tự phê bình và phê bình đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên ở bất kỳ vị trí công tác nào cũng phải nêu cao tính chiến đấu tự phê bình và phê bình. Bởi vì, quần chúng nhân dân luôn chú ý tới lời nói và việc làm của cán bộ, đảng viên để xem có nên noi theo hay không noi theo. Do vậy, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, càng phải hết sức nêu gương tự phê bình và phê bình về phẩm chất đạo đức, lối sống ở mọi lúc, mọi nơi.
Trong sinh hoạt chi bộ, cơ quan, đoàn thể, khi tiến hành tự phê bình và phê bình phải có phương pháp để đảm bảo tính khách quan, khoa học, phù hợp và hiệu quả. Tự phê bình và phê bình phải từ trên xuống; cấp lãnh đạo, quản lý phải thường xuyên nêu gương tự phê bình và phê bình cho cấp dưới và quần chúng noi theo; phải trân trọng lắng nghe và tiếp thu những ý kiến đóng góp của cấp dưới, của những người ngoài Đảng và quần chúng nhân dân.
Bốn là, thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu cấp ủy, địa phương, cơ quan, đơn vị.
Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cần phải luôn luôn thực hiện nghiêm túc “nói đi đôi với làm”, nâng cao ý thức tự giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng, khắc phục tình trạng nói nhiều, làm ít, nói mà không làm. Do đó, mỗi cán bộ, đảng viên nói là phải làm, “tốt nhất là miệng nói, tay làm, làm gương cho người khác bắt chước”.
Người cán bộ, đảng viên phải thực sự gương mẫu đi đầu, là gương sáng cho nhân dân noi theo từ việc nhỏ đến việc lớn, từ việc chung đến việc riêng, từ cuộc sống thường ngày đến công việc đều phải nỗ lực thực hiện tốt. Phải luôn tự giác học tập, tu dưỡng đạo đức cách mạng theo phương châm cán bộ cấp trên phải gương mẫu trước cán bộ cấp dưới, đảng viên và nhân dân.
Người cán bộ, đảng viên phải tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc, đồng thời phải có cái tâm, cái đức. Trong hoạt động thực tiễn, mỗi cán bộ, đảng viên cần học tập và “làm theo” Chủ tịch Hồ Chí Minh ở phong cách làm việc thận trọng, sáng tạo, khoa học, với tinh thần trách nhiệm cao, đi sâu đi sát cơ sở, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của quần chúng nhân dân. Khi đã đề ra chủ trương, biện pháp thì phải nêu cao tinh thần đoàn kết, phát huy trí tuệ tập thể với quyết tâm chính trị cao nhất. Đồng thời, phải kiên quyết khắc phục mọi biểu hiện quan liêu, mệnh lệnh, xa rời thực tế, xa rời cơ sở, xa rời quần chúng, không dám nói, không dám hành động hoặc “nói nhiều làm ít”, “nói mà không làm”.
Thực hiện nêu gương cần phải luôn gắn liền với tuyên dương và nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, kịp thời phổ biến rộng rãi những mô hình, kinh nghiệm tốt trong công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng.
Để thực hiện tốt việc nêu gương, mỗi cán bộ, đảng viên phải thực hiện tốt bản cam kết đăng ký năm 2018 về tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống; đồng thời phải điều chỉnh cách nói, cách viết, cách làm việc, cách lãnh đạo cho phù hợp, cách ứng xử, cách sống, sinh hoạt và gắn bó với nhân dân; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện cam kết trước chi bộ, đảng bộ nơi công tác để được góp ý, giúp đỡ, giám sát, tạo điều kiện thực hiện. Đây là một trong những căn cứ để đánh giá, phân loại chất lượng đảng viên cuối năm.
Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu các cấp trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Các cấp ủy đảng phải thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ở địa phương, cơ quan, đơn vị mình. Cấp ủy các cấp cần thực hiện tốt Quy định số 55-QĐ/TW ngày 10/01/2012 của Ban Bí thư về công tác kiểm tra của tổ chức đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên; Quy định 272-QĐ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai về thực hiện trách nhiệm nêu gương đối với cán bộ, đảng viên, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, địa phương, đơn vị trong học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Quyết định số 06-QĐ/HU, ngày 30/11/2017 của Ban Thường vụ Huyện ủy về thực hiện văn hóa trong Đảng của Đảng bộ huyện. Thông qua hoạt động kiểm tra, giám sát một cách hợp lý, khoa học thì mới có thể quản lý chặt chẽ từng cán bộ, đảng viên ở nơi công tác, nơi cư trú; đồng thời xử lý kịp thời những cán bộ, đảng viên vi phạm. Việc thực hiện tốt giải pháp này sẽ góp phần giáo dục đối với cán bộ, đảng viên, góp phần đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
Tóm lại, sau hơn 01 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, trên địa bàn huyện Cẩm Mỹ đã đạt được những kết quả bước đầu, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ III, nhiệm kỳ 2015-2020 và Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Những kết quả đạt được trên các lĩnh vực của Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ trong năm 2017 vừa qua, luôn gắn liền với vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong việc rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, phong cách làm việc theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Phần đông đội ngũ cán bộ, đảng viên đã thực hiện tốt nói đi đôi với làm, nêu gương trước cấp dưới, nêu cao tinh thần trách nhiệm, sâu sát gần gũi nhân dân, ý thức phục vụ nhân dân ngày một tốt hơn. Đây là những kết quả đáng phấn khởi, tạo tiền đề để Đảng bộ và nhân dân huyện Cẩm Mỹ nỗ lực phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới trong năm 2017.
Do vậy, thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ rất quan trọng, cần thiết đối với mỗi tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân trên địa bàn huyện, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 09-NQ/HU của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện về mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu năm 2018. Thông qua việc học tập và “làm theo” tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là nhằm làm cho cán bộ, đảng viên trong toàn đảng bộ huyện phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm để không ngừng tiến bộ và phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, xứng đáng “vừa là người lãnh đạo, vừa là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”.
Đăng Khoa